Српски сеизмолог предупредува дека на Балканот е можен силен земјотрес- меѓу критичните точки и Македонија

Неодамнешните земјотреси кај Петриња, Дубровник и во Албанија се доказ дека сеизмичката активност на ова подрачје не запира, но експертите смируваат дека не треба да се очекуваат посилни земјотреси во блиска иднина од оној со јачина од 6,3 степени по Рихтер кај Петриња што го потресе целиот регион.

Сеизмологот Славица Радовановиќ за „Блиц“ објаснува дека не е можно да се предвиди каде ќе биде следниот земјотрес, што секако нема да отстапи од трендот на опаѓање на силата во таа област, но, како што предвидува, претстои тренд на будење , затоа треба да се очекува земјотрес со многу голема јачина на друг дел од Балканот.

„Хрватска не би требало да очекува посилен земјотрес од оној во декември, ниту треба да се случи во близина. Неколку може да се издвојат во својата сила, но нема да ги надминат најсилните забележани во таа област. Сепак, тој земјотрес беше доказ дека циклусот на силни земјотреси на Балканот започна. Тоа е неповратен процес и сведоци сме дека сеизмичката активност на Апенинскиот полуостров имаше неколку силни италијански земјотреси. Ние сеизмолозите тогаш рековме дека оваа сеизмичка активност сигурно ќе се прелее на Балканскиот полуостров, каде што долго време немаше најсилни земјотреси, а особено во крајбрежниот дел каде што последниот беше во Црна Гора во 1979 година. После тоа, во 2019 година се случи Албанија, која исто така немаше силни земјотреси долго време. Потоа започна сеизмичката активност во близина на Загреб, за да кулминира кај Петриња – прецизира таа.

Скопје, Бања Лука …

Како што посочува Радовановиќ за „Блиц, на подрачјето на Балканскиот полуостров, а тука мисли на целата област до Истанбул, каде што подолго време немало силни земјотреси.

„Низ историјата имало ситуации кога се случиле неколку силни земјотреси за неколку години. Се сеќаваме на земјотресот во Македонија во 1963 година, а потоа и на оној во Бања Лука во 1969 година. Потребни беа неколку години за да се случи силен земјотрес, условно кажано, во истата област. Затоа велам дека сега можеме да очекуваме во следните 10 до 15 години дека земјотрес со многу големи размери ќе се случи повторно во некоја друга област на Балканот, при што земјотресите во Србија за среќа немаат толку големи магнитуди како оној во Петриња. Нашите максимални земјотреси имаа јачина до шест степени според Рихтеровата скала“, вели таа.

Познати се опасните зони

Таа исто така вели дека е многу тешко да се предвиди каде ќе биде новото жариште, но забележува дека има области и во Македонија, и во Бугарија, и во Романија, па дури и во источна Србија, каде што може да се случат силни земјотреси, а тоа го немале многу години.

„Треба да се следи сеизмичката активност, бидејќи секоја ситуација во која се јавува силен земјотрес, кој не е проследен со ништо, само сведочи за фактот дека се акумулира сеизмичка енергија“, вели таа.

Таа вели дека сеизмичката активност е постојана. Што се однесува до зоните што генерирале посилни земјотреси низ историјата, тоа се Копаоник, Рудник и зоната Гњилане и потегот кон Македонија. Исто така долината Морава и делот од Краљево до Крагуевац. Најсилниот земјотрес во Србија бил веројатно оној во Лазаревац во 1922 година.

Мапа на сеизмичка опасност

Според картата за сеизмичка опасност, областите на централна Србија до Александровац и околината на Нови Пазар, делови на Војводина на север од Бачка кај Апатин, на исток од Банат долж границата со Романија, како и областите околу Кладово и Неготино се загрозени.

„За тектонските земјотреси, карактеристични за нашите области, главниот извор на енергија се тектонските напони предизвикани од подвлекувањето на африканската плоча под европската. Тука е и јадранската микроплоча, која е виновна за земјотресите во Албанија – велат сеизмолозите.

Јадранското море лежи на јадранската тектонска микро плоча, која, според нив, се одделила од африканската плоча во мезозоикот. Движењето на таа плоча и судирот со евроазиската плоча значително влијаеше на издигнувањето на околните планински масиви, а влијае и на земјотресите.